Instytut Archeologii

KontaktSzosa Bydgoska 44/48, 87-100 Toruń
tel.: +48 56 611 39 71
fax: +48 56 611 39 74
e-mail: inarcheo@umk.pl
obrazek nr 1 Gabinet zabytków Gabinet zabytków

Publikacja poświęcona pamięci ANDRZEJA Z. BOKIŃCA

Nakładem Wydawnictwa Naukowego UMK ukazała się książka pt. "Na północnych peryferiach wczesnobrązowego świata. Księga poświęcona pamięci Andrzeja Z. Bokińca" (red. Ł. Kowalski, A. P. Kowalski, J. Gackowski, K. Adamczak).

 

Książka jest poświęcona pamięci ️ dr. Andrzeja Zdzisława Bokińca (1961–2021) – wieloletniego wykładowcy w Instytucie Archeologii UMK, archeologa zajmującego się schyłkiem epoki kamienia i początkiem epoki brązu w północnej Polsce oraz zagadnieniami pogranicza kultur w ujęciu etnoarcheologicznym, znawcy etnologii ludów starożytnych i pozaeuropejskich, działacza społecznego w ramach opozycji demokratycznej oraz znakomitego i cenionego dydaktyka.

 

Książka dzieli się na trzy części. W pierwszej z nich znajdują się dwa teksty biograficzne, które przybliżają sylwetkę Andrzeja Z. Bokińca jako działacza opozycji demokratycznej. Zamieszczono tu również omówienie niedokończonej książki habilitacyjnej Andrzeja Z. Bokińca, poświęconej kulturowo-cywilizacyjnej roli instytucji wędrownych kowali-metalurgów. Część druga składa się z trzynastu oryginalnych tekstów przedstawiających współczesne kierunki oraz stan badań nad początkami epoki brązu w różnych częściach Polski i Europy. Książkę zamyka zbiór szesnastu szkiców i tekstów wspomnieniowych napisanych przez uczniów, a także kolegów i przyjaciół Andrzeja Z. Bokińca. Są one zbiorowym pomnikiem dla Andrzeja – człowieka mądrego i obdarzonego nietuzinkowym poczuciem humoru, badacza polihistora o bardzo szerokich horyzontach, dobrego i życzliwego Nauczyciela, Kolegi i Przyjaciela.

Seminarium poświęcone pamięci ANDRZEJA Z. BOKIŃCA

22 października (środa) w Instytucie Archeologii UMK w Toruniu odbędzie się otwarte spotkanie pt. "Nim z prochów naszych nowe ulepią dzbany. Seminarium poświęcone pamięci Andrzeja Z. Bokińca".

 

Spotkanie jest poświęcone pamięci dr. Andrzeja Zdzisława Bokińca (1961–2021) – wieloletniego wykładowcy w Instytucie Archeologii UMK w Toruniu, archeologa zajmującego się schyłkiem epoki kamienia i początkiem epoki brązu w północnej Polsce oraz zagadnieniami pogranicza kultur w ujęciu etnoarcheologicznym, znawcy etnologii ludów starożytnych i pozaeuropejskich, działacza społecznego w ramach opozycji demokratycznej oraz znakomitego i cenionego dydaktyka.

 

Serdecznie zapraszamy‼

logo zamiast zdjęcia

Ogłoszenia organizacyjne dla studentów na rok 2025/26

Rejestracja na zajęcia z zimowego semestru roku akademickiego 2025/2026 dla studentów archeologii w systemie USOS będzie trwała od 22.09.25 (od godz. 9.00) do 17.10.25 (do godz. 18.30). W przypadku problemów proszę kontaktować się z mgr Aliną Sosnowską (Instytut Archeologii, pokój nr 3, tel. 56 611 39 71, e-mail: also@umk.pl).

 

Studenci I roku studiów licencjackich, aby zarejestrować się na zajęcia, muszą mieć konto na serwerze UMK (instrukcja założenia konta na stronie internetowej Uniwersytetu w zakładce Studenci – Usługi informatyczne). Rejestracja obejmuje tylko przedmioty ujęte w planie zajęć.

Plan zajęć na zimowy semestr znajduje się w systemie USOS oraz na stronie internetowej Instytutu Archeologii. Stopień I. Stopień II.

 

I ROK

STUDIA I i II STOPNIA

 

Immatrykulacja dla osób przyjętych na kierunki stacjonarne realizowane przez Wydział Nauk Historycznych UMK odbędzie się w 2 października 2025 roku (czwartek) o godzinie 10.00 w Auli Collegium Humanisticum UMK (sala AB.1.22), ul. Bojarskiego 1. Bezpośrednio po uroczystości odbędzie się spotkanie organizacyjno-techniczne.

 

Spotkanie z opiekunem I roku studiów I stopnia, dr. Markiem Kołyszko, odbędzie się w Instytucie Archeologii UMK (sala nr i im. Romana Jakimowicza), ul Szosa Bydgoska 44/48, godz.12.30.

 

II ROK

STUDIA I STOPNIA

 

Informacje dotyczące rejestracji na lektoraty języków obcych oraz zajęcia z wychowania fizycznego (obowiązkowe!) znajdują się na stronie internetowej UMK (Uniwersyteckiego Centrum Języków Obcych oraz Studium Wychowania Fizycznego
i Sportu).

 

III ROK

STUDIA I STOPNIA

 

Oprócz zajęć obowiązkowych w zimowym semestrze roku akademickim 2025/2026 należy zrealizować:

– zajęcia w ramach dwóch modułów: A – chronologicznego (90 godzin=8 punktów ECTS) oraz B – tematycznego (kontynuacja zajęć z modułu wybranego w letnim semestrze roku akademickiego 2024/2025);

– 30 godzin zajęć (=2 punkty ECTS) w ramach przedmiotów/wykładów ogólnowydziałowych (realizowanych na innym kierunku prowadzonym na Wydziale Nauk Historycznych); rejestracja na te zajęcia rozpocznie się 23.09.2025, o godz. 12.00 (potrwa do 12.10.2025 do godz. 23.59);

– seminarium dyplomowe (licencjackie); zasady i termin zapisów zostanie podany w odrębnym ogłoszeniu.

Nowy numer AHP

Ukazał się nowy numer Archaeologia Historica Polona vol. 31. Zapraszamy do lektury.

Nowy sprzęt w Centrum Archeologii Podwodnej

Nasze Centrum Archeologii Podwodnej zyskało jedno z najnowocześniejszych narzędzi badawczych – Multibeam Echo Sounder (MBES), czyli sondę wielowiązkową.
MBES emituje setki wiązek akustycznych, tworząc niezwykle precyzyjne modele 3D dna akwenów oraz analizując rodzaj i strukturę osadów – nawet w wodach o zerowej przejrzystości. Dzięki temu badania będą znacznie szybsze i bardziej efektywne. Pierwsze testy urządzenia rozpoczną się już niedługo m.in na Jeziorze Lednica.
W perspektywie kolejnych miesięcy planujemy użycie MBES do wstępnego kartowania potencjalnych stanowisk archeologicznych, a także do współpracy z naukowcami z UMK oraz innymi ośrodkami badawczymi i muzealnymi. Wierzymy, że nasz nowy sprzęt stanie się nie tylko narzędziem badawczym, ale też platformą współpracy i wymiany doświadczeń w środowisku archeologicznym w Polsce i za granicą – mówi dr hab. Andrzej Pydyn, prof. UMK z Katedry Prahistorii w Instytut Archeologii UMK w Toruniu.
Przeczytaj więcej na Portalu Informacyjnym UMK  https://portal.umk.pl/pl/article/nowa-era-badan-pod-woda

Rozmowa z prof. Danielem Makowieckim

W najnowszym numerze Forum Akademickiego: rozmowa z prof. Danielem Makowieckim o tym, co jadano w czasach pierwszych Piastów. Oto link https://forumakademickie.pl/bogaty-jadlospis-pierwszych.../

100-lecie powstania INSTYTUTU BAŁTYCKIEGO

100 lat temu w Toruniu powołano Instytut Bałtycki najważniejszą jednostkę naukowo-badawczą istniejącą w naszym mieście w okresie międzywojennym, mającą ogólnopolskie znaczenie. Celem Instytutu było m.in. prowadzenie badań nad historią, archeologią, geografią, etnografią i gospodarką morską oraz naukowe dokumentowanie i popularyzowanie polskości ziem Pomorza.

W ramach Instytutu Bałtyckiego funkcjonowało kilka Komisji Naukowych (w tym Komisja Archeologiczna), w których aktywnie działali różni badacze, także archeolodzy, łączący pracę w ówczesnym Muzeum Miejskim w Toruniu (dzisiejsze Muzeum Okręgowe w Toruniu) z działalnością naukową w Instytucie Bałtyckim. Byli to między innymi dr Tadeusz Waga i mgr Jacek Delekta. W zakresie badań kulturoznawczych dużą aktywnością wykazywali się także inni badacze dziejów Pomorza: np. ks. dr Władysław Łęga, czy etnografka dr Bożena Stelmachowska, późniejsza profesor Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Po uzyskaniu habilitacji Kierownikiem Komisji Archeologicznej został prof. Roman Jakimowicz, twórca toruńskiej archeologii akademickiej, po zakończeniu wojny pierwszy kierownik Zakładu Prehistorii UMK i późniejszej Katedry Archeologii UMK, poprzedniczki obecnego Instytutu Archeologii UMK w Toruniu.
Poniżej fragment rozmowy prof. Jacka Gackowskiego z Instytut Archeologii UMK w Toruniu i prof. Waldemara Chorążyczewskiego z Instytut Historii i Archiwistyki UMK na temat rocznicy 100-lecia powstania Instytutu Bałtyckiego. Zachęcamy do oglądania, polubienia i udostępniania.

https://www.facebook.com/share/v/1GfXkYh8GW/

#UMK | #Instytut_Archeologii_UMK | #łączy_nas_przeszłość!

Nowa publikacja Zespołu do Badań Traseologicznych i Studiów nad Rezyduami

W prestiżowym periodyku Journal of Archaeological Method and Theory opublikowano właśnie nowy artykuł członków Zespołu do Badań Traseologicznych i Studiów nad Rezyduami!
Został on poświęcony zrelacjonowaniu wyników pilotażowych studiów, ukierunkowanych na weryfikacje możliwości identyfikacji kości i poroża archeologicznego przy użyciu FTIR (Fourier Transform Infrared Spectroscopy).
Podjęto w nim również próbę identyfikacji za pomocą tego narzędzia różnych metod rozmiękczania tych surowców, co dało bardzo interesujące rezultaty w przypadku znanych powszechnie naramienników „kościanych” grupy brzesko-kujawskiej kultury lendzielskiej.
Praca z pewnością nie jest super lekką lekturą, ale może kogoś z Państwa zainteresuje 

Szkoła Letnia Archeologii Środowiskowej „ArcheoSummer 2025” 21–25 lipca 2025, Smoleń, Jura Krakowsko-Częstochowska

W dniach 21–25 lipca 2025 r. w środkowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej odbyła się Szkoła Letnia Archeologii Środowiskowej „ArcheoSummer 2025”.

W wydarzeniu, oprócz studentów z Polski, uczestniczyli także goście z Chin, Hiszpanii i Francji. Podczas sesji terenowych, prowadzonych przez dr hab. Magdalenę Sudoł-Procyk, dr Magdalenę Krajcarz oraz em. prof. Krzysztofa Cyrka z Instytutu Archeologii UMK, a także dr. hab. Macieja T. Krajcarza, prof. ING PAN, i dr. Damiana Stefańskiego z Muzeum Archeologicznego w Krakowie, uczestnicy mieli okazję zapoznać się z najważniejszymi paleolitycznymi stanowiskami jaskiniowymi Jury Polskiej. Odwiedzono m.in. Jaskinię Biśnik, Jaskinię Perspektywiczną, Schronisko w Smoleniu III, Jaskinię Stajnia, Jaskinię Ciemną oraz Jaskinię Mamutową.

Istotnym elementem tegorocznej edycji było poznanie wychodni lokalnych złóż krzemienia oraz stanowisk jego pradziejowego i nowożytnego pozyskiwania. Uczestnicy odwiedzili m.in. pradziejową kopalnię krzemienia czekoladowego wraz z kompleksem pracowni w Porębie Dzierżnej, którą zaprezentowali dr hab. Magdalena Sudoł-Procyk, dr hab. Maciej T. Krajcarz oraz mgr Hubert Binnebesel. Z kolei nowożytną kopalnię krzemienia jurajskiego i towarzyszące jej pracownie skałkarskie w Zelkowie omówiła dr Dagmara Werra z IAiE PAN. Zajęcia praktyczne koncentrowały się na technologiach wytwarzania narzędzi krzemiennych, inspirowanych znaleziskami z odwiedzanych stanowisk.

W ramach wykładów gościnnych dr Feng Yue z Peking University (Chiny) zaprezentowała temat „Paleolit Środkowy w Chinach: czy istnieje i jak wygląda?”, dr Nuria Castañeda z Universidad Autónoma de Madrid (Hiszpania) przedstawiła referat pt. „Neolityczny kompleks kopalni w Casa Montero–Los Cerros”, natomiast dr Dagmara Werra z IAiE PAN w Warszawie opowiedziała o „Pradziejowych kopalniach krzemienia w Polsce”.

Fotorelację z tego wydarzenia można znaleźć na FB:

https://www.facebook.com/instytut.archeologii.umk/posts/pfbid02LFX2MWNQQcrLkZDTc9TUAkj7NSordLrHDEsva6JM7uwc4RyXDwxFhcTDyKvHEdG8l

Najnowszy tom Sprawozdań Archeologicznych dedykowany prof. Jolancie Małeckiej-Kukawce

Właśnie ukazał się najnowszy tom Sprawozdań Archeologicznych (numer 76/1), jednego z najważniejszych i najlepszych periodyków archeologicznych w naszym kraju, publikowanych w języku angielskim. Tom ten dedykowany jest Pani Profesor Jolancie Małeckiej-Kukawce, wieloletniemu i zasłużonemu pracownikowi Instytutu Archeologii UMK, w podziękowaniu za jej wkład w rozwój metody traseologicznej w Polsce. Redakcji tej wyjątkowej publikacji, z ramienia naszej Uczelni, podjęli się członkowie Zespołu do badań traseologicznych i studiów nad rezyduami, działającego przy WNH dr hab. Grzegorz Osipowicz, prof. UMK oraz dr Justyna Orłowska.

więcej informacji

Archiwum