Instytut Archeologii

KontaktSzosa Bydgoska 44/48, 87-100 Toruń
tel.: +48 56 611 39 71
fax: +48 56 611 39 74
e-mail: inarcheo@umk.pl
obrazek nr 1 Gabinet zabytków Gabinet zabytków

Stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla dr Justyny Orłowskiej

Jest nam niezwykle miło poinformować, że nasza koleżanka, dr Justyna Orłowska otrzymała Stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców.
Dr J. Orłowska jest jednym z zaledwie dwóch laureatów tej edycji konkursu w dyscyplinie „Archeologia” i jednym z ośmiu laureatów z UMK.

Serdecznie gratulujemy Pani Doktor !

 

Szczegóły na temat wyników konkursu można znaleźć pod linkiem:
https://www.gov.pl/web/nauka/ogloszenie-wynikow-postepowania-w-sprawie-przyznania-stypendiow-ministra-nauki-i-szkolnictwa-wyzszego-dla-wybitnych-mlodych-naukowcow-w-2025-r-edycja-20

oraz na portalu UMK:
https://portal.umk.pl/pl/article/stypendia-dla-wybitnych-2

 

Witamy nowego pracownika

Jest nam bardzo miło poinformować, że od czerwca br. do grona badaczy pracujących w naszym Instytut Archeologii UMK w Toruniu dołączył dr Jérôme Robitaille.
Pan doktor będzie zatrudniony na stanowisku post-doc w ramach międzynarodowego projektu pt. „Surowce pochodzenia roślinnego w życiu środkowoholoceńskich społeczności zbieracko-łowiecko-rybackich strefy południowo-wschodniego wybrzeża Morza Bałtyckiego” ( partsproject.umk.pl/ ), kierowanego przez dr hab. Grzegorza Osipowicza, prof. UMK.
 
Dr Jerome Robitaille jest etnoarcheologiem, którego badania koncentrują się na funkcjonalnych, społecznych i symbolicznych praktykach związanych z narzędziami kamiennymi — ich wytwarzaniu, użytkowaniu, funkcji i porzucaniu.
Jest autorem książki ‘Analyse fonctionnelle de l’outillage de broyage de Tell el-Iswid: Approche expérimentale et ethnographique’ wydanej przez Éditions Universitaires Européennes, a także wielu artykułów i rozdziałów w książkach.
Przed dołączeniem do zespołu dr hab. Grzegorza Osipowicza, prof. UMK w Instytut Archeologii UMK w Toruniu dr Robitaille pracował jako post-doc w Monrepos - Archäologisches Forschungszentrum und Museum (Monrepos Research Centre & Museum), będącym częścią muzeów w Leipzig w Niemczech, gdzie wraz ze swoim zespołem zyskał międzynarodowe uznanie dzięki odkryciu dowodów na łowienie ryb za pomocą sieci i koszy w okresie magdaleńskim  ( https://www.independent.co.uk/.../european-ancient... ).
Dr Robitaille specjalizuje się w analizie traseologicznej, w tym analizie funkcjonalnej, koncentrując się na porównawczej ewolucji systemów technicznych w różnych kontekstach.
Jego praca łączy podejścia archeologiczne i etnograficzne w celu zbadania, jak systemy techniczne ewoluują, są adaptowane, przekazywane oraz jak zyskują znaczenie w różnych kontekstach kulturowych.
Jego badania etnograficzne analizują, w jaki sposób ludzie wchodzą w interakcje ze swoim otoczeniem, materiałami i narzędziami — wysuwając na pierwszy plan wiedzę i doświadczenie lokalnych społeczności.
Etnograficzne wywiady dr. Robitaille’a oraz eksperymentalne rekonstrukcje stanowią porównawczą podstawę do zrozumienia eksploatacji zasobów mineralnych i roślinnych, innowacji morfologicznych, zapożyczeń technicznych w narzędziach kamiennych oraz transmisji kulturowej.
Jego badania nad kinematyką podczas użytkowania narzędzi kamiennych służą identyfikacji różnic wynikających z efektywności oraz uwarunkowań kulturowych.
Prace archeologiczne dr. Robitaille’a są inspirowane jego doświadczeniem etnograficznym.
Bada on mechanizmy innowacji morfologicznych, dyfuzji oraz zapożyczeń technicznych poprzez analizę artefaktów pochodzących z różnych stanowisk i okresów historycznych. Łącząc metodę chaîne opératoire, teorię designu, antropologię technologii oraz analizy laboratoryjne, badania dr Robitaille’a mają na celu rekonstrukcję organizacji gospodarczej, struktur społecznych oraz dynamiki kulturowej prehistorycznych i współczesnych niewielkich społeczności.
Jego praca wnosi istotny wkład do debat na temat innowacji, adaptacji i odporności danych społeczności w długofalowej historii człowieka.
 
 
Dr Jerome Robitaille is an ethnoarchaeologist with focus on the functional, social, and symbolic practices that are embodied and surround stone tools; their production, use, function, and discard. He is the author of the book ‘Analyse fonctionnelle de l’outillage de broyage de Tell el-Iswid: Approche expérimentale et ethnographique.’ published by Éditions Universitaires Européennes, and many articles and book chapters.
Prior to joining Torun University, Dr. Robitaille served as a Postdoctoral Researcher at the Monrepos Research Centre & Museum, part of Leiza Museums in Germany, where he and his team gained international public recognition for their discovery of evidence of fishing with nets and baskets in the Magdalenian (https://www.independent.co.uk/.../european-ancient...).
Dr Robitaille specializes in usewear and functional analysis, with focus on the comparative evolution of technical systems within different contexts. His work integrates archaeological and ethnographic approaches to explore how technical systems evolve, are adapted, transmitted, and acquire meaning across diverse cultural contexts. His ethnographic research examines how people engage with their environments, materials, and tools—foregrounding local voices and embodied experiences.
Dr Robitaille’s ethnographic interviews and experimental replications provide a comparative foundation for understanding mineral and botanical resources exploitation; morphological innovation, technical borrowing in stone tools, and cultural transmission. His study of kinematics during stone tool use serves to identify efficiency-related and cultural based differences.
His archaeological work is informed by his ethnographic experience. Dr Robitaille explores the mechanisms of morphological innovation, diffusion, and technical borrowing, through the analysis of artefacts found at different sites of different time-periods. By combining chaîne opératoire, design theory, the anthropology of techniques, and laboratory-based analysis,
Dr. Robitaille’s research aims to reconstruct the economic organization, social structures, and cultural dynamics of prehistoric and contemporary small-scale societies. His work contributes to debates on innovation, adaptation, and resilience in long-term human histories.
 
 
#UMK | #UMK_badawczy | #PARTSproject | #Team for Traceology and Residue Studies

DNI TORUNIA w reliktach średniowiecznego kompleksu Ducha Świętego na Bulwarze Filadelfijskim

Zapraszamy do zwiedzania wykopalisk na Bulwarze Filadelfijskim
Instytut Archeologii UMK w Toruniu oraz Muzeum Okręgowe w Toruniu w dniu 21. czerwca (sobota), w godz. 10-13, w ramach DNI TORUNIA zapraszają do zwiedzania terenu wykopalisk w strefie zalegania reliktów średniowiecznego kompleksu Ducha Świętego na Bulwarze Filadelfijskim (pomiędzy Bramą Klasztorną a Hotelem Bulwar)
Ponadto informujemy, że  w dniach 23-24 czerwca, w godz. 10-12 na terenie w/w wykopalisk organizujemy dla mieszkańców Torunia oraz turystów DNI OTWARTE, w trakcie których będzie można przyjrzeć się pracy archeologów i zapoznać się ze stosowanymi przez nich metodami.

Promocja monografii cmentarzyska w Grucznie

24 czerwca o godz. 17.00 w Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu odbędzie się uroczystość promocji monografii cmentarzyska w Grucznie, będącej efektem dwuletniego projektu finansowanego przez MKiDN realizowanego wspólnie przez Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu i Instytut Archeologii UMK w Toruniu.
 
https://www.facebook.com/photo?fbid=1315596790000603&set=a.553931529500470

ArchaeoSummer 2025

Podczas tegorocznych prac wykopaliskowych w dniach 20-26.07.2025, zaplanowaliśmy taką atrakcję! Organizowana Szkoła Letnia "ArchaeoSummer 2025" będzie pierwszą z cyklicznych corocznych spotkań w ramach szerokopojętej Archeologii Środowiskowej w środowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. W tym roku uczestnicy będą mieli możliwość:
- zwiedzenia słynnych paleolitycznych stanowisk jaskiniowych w środkowej części Jury Polskiej;
- uczestnictwa w warsztatach poświęconych paleolitycznym technologiom narzędzi kamiennych;
- uczestnictwa w warsztaty poświęconym zmienności i identyfikacji kluczowych odmian surowców krzemionkowych w regionie;
- uczestnictwo w warsztatach terenowych na aktualnie eksploatowanych stanowiskach w Dolinie Udorki, tj. w Jaskini Perspektywicznej i prehistorycznej kopalni krzemienia czekoladowego w Porębie Dzierżnej.
During this year's excavations on 20-26.07.2025, we have planned such an attraction! Summer School "ArchaeoSummer 2025" will be the first of a series of annual meetings within the broadly understood Environmental Archaeology in the central part of the Kraków-Częstochowa Upland. This year, participants will have the opportunity to:
- visit famous Paleolithic cave sites in the central part of the Polish Jura;
- participate in workshops devoted to Paleolithic stone tool technologies;
- participate in workshops devoted to the variability and identification of key varieties of siliceous raw materials in the region;
- participate in field workshops at currently exploited sites in the Udorka Valley, i.e. in the Perspektywiczna Cave and the prehistoric chocolate flint mine in Poręba Dzierżna.

Nasza Badaczka w Chinach

Dr Magdalena Krajcarz z Instytut Archeologii UMK w Toruniu realizuje staż badawczy na Peking University w ramach mobilności IDUB UMK.
We współpracy z dr Feng Yue (School of Archaeology and Museology Peking University) rozpoczynają badania w zakresie analiz tafonomicznych kości zwierzęcych z nowo odkrytego archeologicznego stanowiska jaskiniowego Hongyandong (Kotlina Syczuańska), w którego badaniach wykopaliskowych bierze udział dr M. Krajcarz.
W trackie pobytu dr Krajcarz wygłosiła również wykład pt. „A Brief (Pre-)History of the Domestic Cat archaeozoological and biomolecular perspective”.

Strona projektu PARTS. Możliwości współpracy w ramach projektu.

Właśnie ruszyła strona internetowa naszego nowego projektu pt. Surowce pochodzenia roślinnego w życiu środkowoholoceńskich społeczności zbieracko-łowiecko-rybackich strefy południowo-wschodniego wybrzeża Morza Bałtyckiego (projekt PARTS). Pod linkiem https://partsproject.umk.pl/ będziecie mogli znaleźć najnowsze informacje na temat realizowanych przez nas badań, naszych publikacji oraz konferencji w których uczestniczymy. Projekt PARTS to również szansa na współprace i rozwój w międzynarodowym zespole badawczym. 
Do współpracy w ramach projektu zapraszamy:
1. Na stanowisku typu POST-DOC zatrudnimy badacza, który we współpracy z nami poprowadzi studia eksperymentalne oraz mikroskopowe w zakresie możliwości identyfikacji gatunkowej i technologicznej szczątków roślinnych na makrolitycznych narzędziach kamiennych oraz interpretacji traselogicznej ich funkcji. Przedmiotem prowadzonych studiów będzie kolekcja tego typu artefaktów ze Šventoji. Informacje na temat szczegółowych obowiązków osoby obejmującej to stanowisko oraz stawianych przed nią wymagań kwalifikacyjnych podane zostaną w ciągu miesiąca w ogłoszeniu konkursowym na to stanowisko.

 
2. Ponadto do współpracy w ramach projektu zapraszamy osobę z tytułem magistra, która zdecyduje się podjąć studia doktoranckie w Doctoral School of Humanities, Theology and Arts w Nicolaus Copernicus University in Toruń i zrealizować pod kierownictwem Dr hab. Grzegorza Osipowicza, prof. UMK (IA UMK) oraz dr Gytisa Piličiauskasa (Lithuanian Institute of History) program badań technologiczno-traseologicznych, zakończonych rozprawą doktorską na temat możliwości prowadzenia analiz traseologicznych prehistorycznych artefaktów drewnianych. 


3. Poszukujemy również 2-3 osób z tytułem BA, które podejmą się realizacji badań eksperymentalno-traseologicznych zwieńczonych pracą magisterską, podejmujących problem możliwości identyfikacji na artefaktach drewnianych śladów technologicznych oraz użytkowych różnych typów. Szczegóły do uzgodnienia indywidualnie. Studentom i doktorantom uczestniczącym w projekcie zapewniamy edukację w zakresie metody traseologicznej, wszechstronny rozwój i nabywanie doświadczenia w międzynarodowym, interdyscyplinarnym zespole badawczym, udział w naszych publikacjach oraz przedsięwzięciach projektowych, w tym wyjazdach zagranicznych.

Chętnych prosimy o kontakt pod adresem: grezegor@umk.pl

Facebook https://www.facebook.com/PARTSproject2025/

Najnowszy tom Sprawozdań Archeologicznych dedykowany prof. Jolancie Małeckiej-Kukawce

Właśnie ukazał się najnowszy tom Sprawozdań Archeologicznych (numer 76/1), jednego z najważniejszych i najlepszych periodyków archeologicznych w naszym kraju, publikowanych w języku angielskim. Tom ten dedykowany jest Pani Profesor Jolancie Małeckiej-Kukawce, wieloletniemu i zasłużonemu pracownikowi Instytutu Archeologii UMK, w podziękowaniu za jej wkład w rozwój metody traseologicznej w Polsce. Redakcji tej wyjątkowej publikacji, z ramienia naszej Uczelni, podjęli się członkowie Zespołu do badań traseologicznych i studiów nad rezyduami, działającego przy WNH dr hab. Grzegorz Osipowicz, prof. UMK oraz dr Justyna Orłowska.

więcej informacji

Archiwum